Chia sẻ bằng cả trái tim. Công đức vô lượng!

QUẦN THƯ TRỊ YẾU 360 GIẢNG GIẢI – TẬP 9

Chủ giảng: Thầy giáo, Tiến sĩ Thái Lễ Húc
Cẩn dịch: Vọng Tây Cư Sĩ, Mộ Tịnh Cư Sĩ, Phước Tịnh Cư Sĩ
Thuyết minh: Hạnh Quang
Download toàn bộ MP3



Quần thư trị yếu 360 – Tập 9

TU THÂN – TỀ GIA – TRỊ QUỐC – BÌNH THIÊN HẠ

Kính thưa các vị trưởng bối, các vị học trưởng, xin chào mọi người! Mỗi một lần chúng ta gặp mặt là một tuần lễ đã trôi qua, thời gian như đưa thoi. Người xưa đều quý từng tấc thời gian, chúng ta cũng phải khéo dùng thời gian để nâng cao trí huệ của mình, nâng cao trình độ của mình. Chỉ có trí huệ và học vấn chân thật thì mới có lợi ích cho những người có duyên ở xung quanh chúng ta. Đây mới là ý nghĩa của cuộc sống chúng ta, bởi vì tư tưởng giá trị quan của đời người hướng dẫn cuộc sống cho mỗi con người.

Lần trước, chúng ta bắt đầu học tập “Quần Thư Trị Yếu 360” câu. Chúng ta thấy câu đầu tiên, đây là giới tham trong “quân đạo tu thân”. Quân là chủ tể. Cuộc đời của chính chúng ta, bản thân chúng ta có thể làm chủ được không? Câu nói này là đang nhắc nhở chúng ta. Chẳng thể điều phục tham dục của bản thân thì chúng ta trở thành nô lệ của dục vọng, thì làm sao chúng ta có thể làm chủ tể, làm chủ được đời sống của chúng ta. Đây là vấn đề đáng để cho chúng ta suy ngẫm, bởi vì rất nhiều trào lưu tư tưởng cận đại, những tư tưởng hướng dẫn sai lầm nghiêm trọng. Thí dụ như nói thời đại này nhấn mạnh tự do, nhưng mà rất nhiều người lý giải sự tự do là tôi muốn như thế nào thì phải như thế đó; cha mẹ muốn quản lý tôi, thầy cô muốn quản lý tôi, tôi cũng chẳng nghe vì tôi được tự do. Đây gọi là sự phóng túng. Cho nên những tư tưởng quan niệm này thật ra đã ảnh hưởng đến mọi người, đến cuộc sống, cách xử thế của họ. Vì vậy, chúng ta phải làm chủ được đời sống của chính mình. Trước tiên là phải hàng phục được tập tánh của chính mình, có thể sửa đổi được tập quán xấu của mình, thì chúng ta mới có thể làm chủ sinh mệnh của mình.

Thưa các vị học trưởng, chúng ta đều biết việc nổi giận là không tốt, xin hỏi mọi người ai có thể không nổi giận chứ? Các vị xem chúng ta đã làm chủ được chưa, chúng ta thật sự được đại tự tại chưa? Cho nên khi đến tự viện chánh thống của nhà Phật, vừa bước vào cửa trước tiên là nhìn thấy Bồ Tát Di Lặc (Bố Đại Hòa Thượng). Bố Đại Hòa Thượng luôn nở nụ cười, nhắc nhở chúng ta không nên nóng giận, phải mỉm cười với mọi người. Hơn nữa, bụng phải lớn để có thể dung. Bao gồm chủ kiến trúc vật đại hùng bảo điện nhắc nhở chúng ta ngày nay có bao nhiêu công lao sự nghiệp huy hoàng, thật ra chỉ là thoảng qua như mây khói. Điều quan trọng hơn chính là trong đời này có thành tựu cho huệ mạng của chính mình hay không. Trở thành anh hùng của cuộc đời mình chính là có thể điều phục được tập tánh xấu, đây mới là anh hùng.

Rất nhiều vị tướng, người dẫn dắt binh lính đánh thắng bao  nhiêu trận, nhưng mà để họ sửa đổi tính khí thì chẳng thể sửa được. Kêu họ đừng đánh mạt chược thì không thể nào được, cái tập tánh này đã khống chế họ rồi, làm cho họ chẳng có cách nào được tự do. Vì vậy, “huấn hữu chi”.

Thủy tổ của nhà Hạ, Đại Vũ đã để lại lời giáo huấn cho thế hệ sau, “huấn hữu chi, nội tác sắc hoang ngoại tác”. Các vị có phản ứng, đại diện mang về học thuộc. Học vấn là do chính bản thân mình chủ động lích lũy. Từ xưa đến nay, học vấn đạo đức được thành tựu chẳng phải là do người khác kéo đẩy, đều là do chính bản thân  mình chủ động cầu học, chủ động tích lũy hạ thủ công phu.

Khổng Tử nói: “Bất viết, như chi hà, như chi hà giả, ngô mạt như chi hà dã dĩ h”. Một người không chủ động, khi đối diện với những tình huống những vấn đề thì chẳng thể chủ động khắc phục, chẳng thể chủ động phá bỏ. “Như chi hà” này chính là làm cách nào, giải quyết ra sao. Nếu như một người không chủ động hướng thượng, chẳng muốn chủ động giải quyết vấn đề, Khổng Tử cũng chẳng thể giúp được, cái gọi là “tự trợ giả thiên trợ, tự cứu giả thiên cứu, tự khí giả thiên giả”. Bản thân chúng ta tự vứt bỏ chính mình, chẳng chủ động, chẳng dụng công, thì chẳng có ai có thể giúp đỡ được chúng ta. Chúng ta vừa đọc đến câu này: “Huấn hữu chi, nội tác sắc hoang, ngoại tác cầm hoang, cam tửu thị âm, tuấn vũ điêu tường, hữu nhất vu thủy, vị hoặc phất vong”. Đã bị nhiễm những dục vọng này thì quốc gia chẳng thể nào không bị mất.

Chúng ta bắt đầu lại từ trị quốc rồi đến tề gia. Nếu như một gia đình sống phóng túng trong dục vọng thì gia đình này sẽ lụn bại. Từ tề gia quay trở lại, một người có dục vọng chẳng có cách nào khắc chế, vậy thì họ không thể tu thân. Mà một người từ lúc nhỏ cho đến lúc lớn lên, ta nhìn xem một người muốn tu thân tề gia cho đến việc cống hiến cho xã hội thì nền tảng về đức hạnh của họ đã vững chắc ngay từ nhỏ. Tư tưởng quan niệm của họ phải chuẩn xác, bởi vì tư tưởng sẽ làm chủ phương hướng cho cuộc đời của họ.

Các vị xem thanh niên, sinh viên hiện nay họ cảm nhận mục đích của cuộc sống là ở chỗ nào, tìm cầu ở nơi đâu? Họ đọc đến câu này, nếu như họ chẳng biết được đây là lời của Đại Vũ, họ vẫn cảm nhận được nó quá hay, cuộc đời của chúng ta nếu được như vậy thật sự là quá hạnh phúc rồi, có thể được hay không? Các vị đều chẳng có phản ứng gì, không phải chứ. Giá trị quan của họ là như vậy phải không? Tôi chẳng cần phải nói sinh viên hiện nay tốt, tôi nói bản thân mình tốt rồi. Tôi vẫn chưa tiếp xúc với nền giáo dục văn hóa truyền thống Trung Hoa; xem truyền hình, trong truyền hình có một người đàn ông rất đẹp trai, sau đó ở sau lưng của anh ấy là một tòa biệt thự lộng lẫy, đứng bên cạnh là một cô gái thân hình rất đẹp, đúng không? Trước mặt là chiếc xe Cadillac, hoặc là xe hơi hiệu gì đó, tôi nhìn thấy liền lập tức ngưỡng mộ, đó chính là những thứ mà chúng ta đang theo đuổi. Bên trong mê đắm nữ sắc, bên ngoài ưa thích săn bắn, đi đâu chơi đây? Chăm chỉ đi mua sắm, cảm thấy như vậy mới là sự thành công của đời người, là địa vị của cuộc đời. Chúng ta lúc chưa gặp được Kinh điển, cuộc sống của chúng ta là, “tiếp nối của người trước, mở lối cho người đi sau”, mới là giá trị của cuộc sống chúng ta. “Vì kiến thức của Thánh Hiền xưa bị thất truyền, vì sự thái bình của vạn đời sau” mới là sự theo đuổi của cuộc sống chúng ta.

Thưa các vị học trưởng, các vị thật sự chẳng phải là người tầm thường, các vị vốn là vừa bắt đầu là phải “vì kiến thức của Thánh Hiền xưa bị thất truyền”. Tôi ở thế gian này đã lăn lộn hai mươi mấy năm, mục tiêu của cuộc sống bị sai lầm, là mục tiêu gì vậy? Mục tiêu hưởng lạc, mục tiêu sống phóng túng.

Các vị chú ý xem, hiện nay có rất nhiều thanh niên khoảng ba mươi mấy tuổi là bị mắc những căn bịnh kỳ quái, những bịnh này từ đâu mà có? Do lãng phí sức khỏe, lãng phí phước báu. Phước báu dùng hết rồi, thành ngữ nói “phước hết thì người chết”. Hiện nay trẻ em trúng gió khoảng mười mấy tuổi cũng có, do chúng sống buông thả trong việc ăn uống, chẳng có chút tiết chế. Càng đáng để chúng ta suy ngẫm là cha mẹ, người thân ở bên cạnh cũng chưa có quan niệm chuẩn xác để yêu thương chúng, miễn chúng vui là được rồi. Thưa các vị học trưởng, câu nói này các vị có nghe qua chưa? Hiện nay có bao nhiêu phụ huynh nói: “Ây da! Con cái nó vui vẻ là được rồi!”, xin hỏi chúng làm gì để vui? Đi chơi, thỏa mãn lòng ham muốn, nói thẳng là “thỏa mãn dục vọng”. Bốn từ này đáng để bàn bạc. Dục vọng có thể thỏa mãn được không?

Các vị nữ đồng học, các cô có khi nào nói “tôi chỉ mua một bộ quần áo này thôi, từ đây về sau tôi chẳng mua thêm bộ nào nữa, tôi hứa rồi!. Hoặc là có ai thích người đàn ông với chiếc xe ô tô. Anh ấy nói: “Bã xã à! Chỉ cần em mua cho anh một chiếc đi, từ nay về sau anh chẳng mua chiếc khác đâu!. Bà vợ vừa nghe, hình như là lời nói thật lòng, “được rồi, mua liền”. Chưa được nữa năm, bắt đầu ở chỗ đó lại có loại xe mới ra đời. Ây da! hiện nay tôi nói ra điều này thật là mất mặt. Cho nên thỏa mãn sự ham muốn đó là ảo tưởng của loài người, không thể nào đạt được. Lời tổ tiên nói rất có lý: “Dục như vực thẳm, không thể lắp đầy”. Điều này rất đúng. Nhưng mà đối với những đạo lý này lúc chúng ta chưa biết thì dục vọng của trẻ con là do chúng ta dung dưỡng. “Yêu thương không đúng đạo thì đó là hại”.

Chúng tôi có một người bạn, anh ấy là quan chức của chính phủ. Anh ấy tốt vô cùng, nhưng mà nếu như chẳng có sự chỉ dạy của Kinh điển thì khó tránh khỏi những tư tưởng quan niệm của thế gian này, ngỡ như đúng mà lại sai, thậm chí là chẳng có lập trường vững chắc. Con của anh ấy vô cùng thật thà, đã vào đại học mà không quen bạn gái, rất chăm chỉ học tập. Người lớn nói với con anh là: Con bây giờ lạc hậu rồi, con phải nhanh chóng quen bạn gái đi chứ!”. Khi cháu về nhà cùng ăn cơm cùng gia đình, cháu không uống rượu, nhưng bậc cha chú kiên quyết ép cháu uống rượu, còn nói “không chịu học những chuyện này sau này ra ngoài rất khó hòa nhập. Xã hội là một cái chảo nhuộm lớn, nhưng gia đình thì không thể biến thành cái chảo này. Sau này học xong rồi mới biết, con của anh ấy bản tánh vô cùng tốt. Giả như chẳng biết được những đạo lý này thì có thể dạy dỗ con của mình những điều sai lầm rồi.

Trên Kinh Dịch nói: “Mông dĩ dưỡng chánh, thánh công dã”. Một đứa trẻ từ lúc còn bé đã nuôi dưỡng tư tưởng quan niệm chuẩn xác, chuẩn bị tốt nền tảng của đức hạnh, thì tư tưởng của nó là chánh tri chánh kiến, không có tà niệm. Đây là công lao sự nghiệp to lớn nhất ở thế gian này, bởi vì họ đã thành một bậc Thánh Hiền. Sự cống hiến đối với gia đình, xã hội, quốc  gia, dân tộc vô cùng to lớn. Cho nên ngày nay muốn dạy con cái được tốt, nói thật là chẳng phải con cái muốn học thì bản thân làm cha mẹ, làm thầy cô, bậc bề trên trước tiên phải có quan niệm chính xác mới được. Cho nên cả thế giới này đầy rẫy những chủ nghĩa công lợi, chạy theo danh lợi là điều rất bình thường. Nói đạo đức nhân nghĩa thì sẽ bị người cười, nói là lạc hậu.

Ở trong thời đại này, để không bị cuốn theo dòng chảy thật chẳng hề đơn giản. Toàn bộ sự phát triển của công lợi, lửa cháy thêm dầu. Trẻ con từ bé đã chú trọng việc hưởng lạc, cái gọi là thiên đường của trẻ con. Chúng hưởng lạc rồi thì dục vọng của chúng càng lúc càng nhiều, đợi đến lúc chúng ta biết được dục vọng của chúng quá nhiều, là đã mười ba – mười bốn tuổi rồi, muốn quản lý chúng cũng chẳng quản lý được. Cho nên tuổi thơ là thiên đường thì dục vọng không nên thỏa mãn.

Hiện nay rất nhiều học sinh tiểu học, học sinh trung học đều có thẻ tín dụng, đúng không? Các vị phải cho tôi một số thông tin thì tôi mới có thể phán đoán sự suy luận của tôi có chính xác hay không. Hiện nay học sinh tiểu học có hay không? Sinh viên đại học mới có thẻ tín dụng đúng không? Mười tám tuổi mới có thẻ tín dụng, nhà kinh doanh này vẫn được xem là có chút lương tâm. Đầu óc vẫn chưa tính đến những người bạn nhỏ, nhưng mà tôi xin nói với các vị, hiện nay học sinh tiểu học tập trung lại với nhau trên tay là chiếc điện thoại di động, hơn nữa là những chiếc điện thoại hàng hiệu, cứ sau nữa năm thì đổi một chiếc khác. Các vị nói xem, hiện nay trang bị toàn bộ từ đầu đến chân hết bao nhiêu tiền? Một đôi giày hàng hiệu. Hiện nay chẳng thể nói là của nhãn hiệu nào, đến lúc đó thì mọi người nói với tôi không có cách nhìn thiện cảm đối với chúng. Thậm chí là việc cắt tóc thôi cũng tốn không ít tiền. Ngay khi còn bé thì mức độ tiêu phí của chúng đã như vậy rồi, các vị nghĩ xem sau này chúng có thể kiếm được nhiều tiền như vậy không?

Người xưa có trí huệ, cần kiệm chăm lo gia đình. Các ngài có tầm nhìn rất sâu. Ta làm quan lớn, con cái của ta chưa chắc có được phước báu này, lúc chúng còn bé chúng ta nuôi dưỡng một cách xa xỉ như vậy không phải là ta đã hại cuộc đời của chúng rồi sao? Lúc còn bé biết cần kiệm thì cuộc đời của chúng sẽ rất ung dung tự tại, không có áp lực phải không?

Hiện nay từ mười tám tuổi trở lên là đã có thẻ tín dụng, chúng chưa kiếm được tiền mà đã mắc nợ rồi. Cho nên mới gọi là nguyệt quan nữ thần, cứ mỗi tháng đều tiêu sạch túi, gọi là bách lĩnh nhất tập, tiêu tiền rất nhiều. Tiêu xài không đủ phải về nhà đào khoét phần lương hưu của cha mẹ, nguồn gốc của hiện tượng này là do đâu? Nguồn gốc là do từ bé, sự dạy dỗ về tư tưởng cuộc đời của chúng đã sai lầm. Cha mẹ luôn đáp ứng đầy đủ sự đòi hỏi của chúng mới cảm thấy cuộc đời của chúng được vui sướng.

Thật ra các vị xem, trẻ em thời đại ngày nay sự hưởng thụ tiếp nhận về vật chất là nhiều nhất, nhưng mà tôi xin nói với các vị, trẻ em trong thời đại này nay rất hiếm khi cười, mọi người có phát hiện ra không? Hơn nữa là dễ dàng nói thật là chán quá!. Kỳ lạ thật, chúng được đáp ứng nhiều vật chất đến như vậy thì tại sao chúng lại buồn chán nhất, kỳ lạ thật. Lúc còn nhỏ chúng ta chẳng có những đồ chơi điện tử như vậy, nhiều trò chơi năng động như vậy, chúng ta hình như chẳng bao giờ nói “chán quá”, lúc có thời gian là cùng với cánh đồng gió mát, chơi ở nơi đó không biết chán. Trong thiên nhiên luôn phát hiện ra những điều mới mẻ, trở về nhà thì toàn thân dính đầy bùn đất, ông bà nội đang ngồi trông cửa liền phủi phủi, “ây da! nghịch quá, vào ăn cơm đi!. Rất nhiều kí ức về tuổi thơ. Các vị xem trẻ em hiện nay ham muốn nhiều như vậy, ngược lại chúng càng nhàm chán, càng trống rỗng. Nhưng mà chúng không thích thú thì chúng chẳng biết làm điều gì. Cuộc sống chẳng có mục tiêu, một ngày của chúng đều phải dùng vật khích lệ để đáp ứng cho chúng. Cho nên làm sao mới có thể giúp đời sống trẻ con được hạnh phúc, giá trị quan chuẩn xác, đáng để cho chúng ta suy nghĩ. Theo đuổi công danh lợi lộc một cách mù quáng, lúc còn bé là thiên đường; trưởng thành rồi, bởi vì dục vọng đã mở rộng thì nhất định tiền và công việc sẽ giống như chiến trường vậy, không thể không có việc làm, nếu không thì nhà cửa xe cộ sẽ bị thu hồi. Cho nên họ đối với công việc này sẽ khống chế dục vọng, bất kỳ người nào cũng chẳng thể làm ảnh hưởng đến công việc của tôi. Trong việc làm họ sẽ ganh đua, đố kỵ. Họ sẽ tạo vô số tội nghiệp, tính đấu tranh của họ rất mãnh liệt, vì lợi mà đấu tranh. Đời người như vậy cũng là trả nợ. Họ nhất định sẽ chẳng chăm nom được chuyện của gia đình, việc giáo dục con cái, cho nên cuối đời con cái cũng chẳng hiếu thuận với họ. Về cuối đời họ phải sống trong viện dưỡng lão. Đó là mộ phần, ngồi ăn để chờ chết. Cả cuộc đời người truy cầu là như vậy, điều này không thỏa đáng. Cho nên vẫn là tư tưởng quan niệm chuẩn xác của tổ tiên mới có thể mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Từ nhỏ là nghĩ đến cha mẹ, nghĩ đến anh em, trong tâm luôn nghĩ đến người khác, tâm gieo trồng ruộng phước, vun bồi phước khi còn nhỏ.

Hoặc ăn uống, hoặc đi đứng. Người lớn trước, người nhỏ sau”. Thật ra, con người nên làm những việc đáng nên làm thì trong tâm của họ rất vui. Chúng ta từ nhỏ đã quen món ăn gì đem ra đều là mời ông bà dùng trước, trước đến giờ hình như chưa từng có lần nào cảm thấy uất ức. Thật kỳ lạ, bởi vì lúc mới bắt đầu là đã làm đúng thì sự hưởng thụ của họ tương ưng với niềm vui tánh đức của bản thân. Nếu lúc mới bắt đầu đã sai lầm thì phải dạy lại cho đúng. Điều này chẳng phải dễ. Sai lầm cũng là do tập khí tự nhiên hình thành. Cho nên ngay khi còn bé luôn luôn nghĩ đến người khác, phải bồi dưỡng phước. Lúc đi học phải nghĩ đến việc tích lũy trí huệ, năng lực để sau này đền ơn tổ quốc, phục vụ xã hội. Cho nên nỗ lực học tập, ra đời để tạo phước, bất luận là họ làm ở ngành nghề nào năng lực chắc chắc sẽ rất là giỏi. Vậy ngay từ bé đã nghĩ đến người khác, lại có thể hết lòng vì xã hội, thì cuối đời Nhất định có đại phước báu. Cuối đời hưởng phước, hơn nữa xem trọng học vấn và năng lực, tuổi tác họ càng lớn thì trí huệ càng cao. Con cháu hàng hậu bối ở xung quanh họ luôn luôn muốn thỉnh giáo kinh nghiệm của họ, cuộc đời càng sống càng có giá trị.

Nhưng mà chúng ta nhìn xem, hiện nay trong xã hội công danh và lợi lộc này chẳng biết tri ân báo ân, chẳng biết được luân thường, chẳng biết xin lời dạy bảo từ người lớn tuổi, người tài trí; ngược lại còn xem thường người lớn tuổi, rẻ rúng người già. Đây cũng là hiện tượng vô cùng sai lệch của xã hội. Điều này nhất định tổn giảm rất nhiều phước báu.

Xem thường người già là vong ân phụ nghĩa thì đâu có chuyện chẳng bị mất phước chứ. Mọi người nhìn xem hiện nay thiên tai nhân họa mỗi lúc càng nhiều, là do tâm của chính chúng ta cảm chiêu đến. Thiên lệch khỏi đạo đức nhân nghĩa thì sẽ phơi bày ra hiện tượng, cho nên “Tả truyện” nói “khí thường tắc yêu hưng”.

Thưa các vị học trưởng, mỗi câu nói này chúng ta tiếp thu được để dùng trong tu – tề – trị bình. Mỗi câu đều là đại học vấn. Mọi người không chỉ xem nó như là kiến thức để học thuộc lòng, nó có thể đem lại lợi ích cho cuộc sống của chúng ta, nó cũng đem lại lợi ích cho những người có duyên ở bên cạnh chúng ta. Giả như các vị là ông chủ, các vị tiếp thu được rồi, giá trị mục tiêu cuộc sống của các vị đã đúng rồi, sẽ có rất nhiều người cấp dưới được các vị hướng dẫn đi đúng đường. Cuộc đời của một người cấp dưới của các vị vì các vị mà không ly hôn, mà chuyển biến. Chỉ cần có một trường hợp thì công đức cũng là vô lượng. Mà ngày nay, con người ta có thể tự mình phản tỉnh mình được không? Cùng với toàn thể quá trình trưởng thành của họ có huân tập Kinh điển hay không? Bởi vì họ vừa huân tập là họ đã trồng một hạt giống, có thể mười – mười lăm năm sau đột nhiên có một nhân duyên làm cho họ nhớ lại câu nói này, họ vẫn có thể hồi đầu. Nếu như trước đến giờ họ chưa từng huân tập những lời giáo huấn này; khuyên, lôi kéo trở lại, thậm chí họ cảm thấy các vị rất vô vị nhàm chán, những tư tưởng của các vị chẳng bắt kịp thời đại. Các vị hãy tĩnh tâm lại mà suy nghĩ, ngày nay chúng ta có thể quay về với những lời dạy bảo của tổ tiên, sẵn lòng gánh vác một phần để hoằng dương văn hóa? Chúng ta có thiện căn như thế này, quyết định không rời xa sự giáo dục gia đình của chúng ta, không rời xa sự lương thiện của cha mẹ, đây là cái gốc. Có thể chúng ta đã đọc qua một câu nào đó trong “Đệ Tử Quy”; mẹ của tôi ngay từ nhỏ luôn căn dặn tôi như vậy, đột nhiên cảm thấy rất thân thiết.

Hội công viên chức hiệu trưởng Malaysia chúng tôi năm năm nay, từ năm 2007 bắt đầu bồi dưỡng giáo viên dạy “Đệ Tử Quy”. Năm nay là năm thứ năm rồi. 984 trường tiểu học Hoa văn, Tây Mã Lai, sau này là ở Đông Mã Lai, rất nhiều trường học hưởng ứng. Có hơn một ngàn trường tiểu học Hoa văn đều triển khai “Đệ Tử Quy”. Chúng tôi nghe được rất là mừng. Những trẻ em học tiểu học đều được huân tập những lời giáo huấn này thì cuộc đời của chúng sẽ có những tư tưởng phán đoán chuẩn xác, giá trị định hướng chính xác. Hơn nữa là cả một thế hệ, chính là hết thảy trẻ em của thế hệ này đều được học, sau này chúng có ngôn ngữ cùng với giá trị phán đoán. Việc làm này rất có ý nghĩa, rất là vĩ đại. Đương nhiên phía sau cũng có các vị học trưởng hết sức ủng hộ, đều là do nhân duyên của mọi người, tận tâm tận lực dạy dỗ trẻ em học tập. Huân tập những Kinh điển này sẽ có được những tư tưởng chuẩn xác, thì cuộc đời của chúng tốt đẹp. Giống như vậy, vì sao lại có “Trinh Quán Chi Trị”? Nhất định là chẳng thể tách khỏi bộ “Quần Thư Trị Yếu” này.

Hoàng đế Đường Thái Tông đã xem qua những lời giáo huấn này, khắc sâu ấn tượng. Lời của các vị quan nói tương ưng với “Quần Thư Trị Yếu” thì vua lập tức nói: “Đúng! Đại Vũ nói như vậy!. Chúng ta xem “Ngoại tác cầm hoang”, ra ngoài săn bắn vui quên  nước Thục, chẳng muốn trở về. Một năm đi săn quá nhiều lần, chẳng quan tâm việc triều chính, tình trạng như vậy. Vua Đường Thái Tông là võ tướng, mười mấy tuổi là dẫn binh đi đánh rồi, các vị nói không đi săn thì tay chân của ông sẽ bị ngứa, đây là sở trường của ông. Vì vậy Thừa tướng Ngụy Trưng khuyên nhà vua: “Lạc bàn du, tắc tư tam khu dĩ vi độ”, là chỉ muốn đi ra ngoài săn bắn thật là nhiều. Các vị quan đều khuyên nhà vua. Có một lần vừa ra ngoài đi săn, có một vị quan tên là Cốc Ná Luật (lúc đó thân phận của ông là gián nghị đại phu), đề xuất ý kiến cho Hoàng đế. Đúng lúc trên đường đi thì trời mưa, mưa rất to nên phải ở nơi đó trú mưa. Bởi vì họ có mặc áo mưa; áo đi mưa lúc đó làm bằng vải lụa có bôi lên lớp sơn có thể phòng nước. Ngay lúc đó Đường Thái Tông hỏi vị đại thần này: Áo đi mưa sơn dầu này phải làm như thế nào mới có thể hoàn toàn không bị thấm nước. Đúng lúc đang ở đó trú mưa thì bàn đến đề tài này. Vị quan Cốc Ná Luật liền trả lời: Thưa Hoàng thượng, dùng tấm ngói làm thì sẽ không bị thấm nước ạ!”. Thưa các vị học trưởng, “thính tư thông”, nhà vua nghe xong có ra lệnh không? “Được, người đâu lấy tấm ngói làm áo đi mưa”, sẽ làm như vậy phải không? không có, áo đi mưa như vậy chẳng nặng đến chết người sao, làm sao mà mặc được. Cho nên Khổng Tử nói: “Quân tử hữu cửu tư”, “thị tư minh, thính tư thông”. “Thính tư thông” chẳng phải là họ nói mỗi một chữ thì các vị nghe rõ ràng mới gọi là “thính tư thông”, mà còn phải hiểu được cái gì. “Huyền ngoại chi ý”, vì sao vậy? Tuổi tác của chúng ta chẳng còn trẻ, tuổi tác lớn rồi mọi người trực tiếp khuyên chúng ta, chúng ta sẽ tức giận sôi sục. Cho nên mọi người đành phải nói lời ẩn dụ, nói bóng nói gió, xem chúng ta có hiểu được không.

Tôi nhớ có một lần sư trưởng nói: Trước hai mươi tuổi thì có thể khuyên, từ hai mươi tuổi đến bốn mươi tuổi không nên khuyên trực tiếp, phải nói xa nói gần, trên bốn mươi tuổi thì chẳng thể khuyên được nữa. Mọi người nghe những lời dạy này thì phải nên nghe, không nên nghe một cách khô cứng. Lần sau mọi người sẽ nói: “Gần đây tôi với anh sống cùng với nhau như vậy, anh thấy tôi có chỗ nào chưa được, xin anh cho tôi biết ý kiến đi. Anh không thể nói với tôi:“Anh năm nay bao nhiêu tuổi?”. Anh ấy nói: “Tôi bốn mươi hai tuổi”. “Ây da! Không được rồi, anh đã quá bốn mươi tuổi rồi!. Cho nên nghe Kinh thì phải biết nghe, phải y theo nghĩa. Y theo nghĩa không nên y theo ngữ, không phải là phải y theo văn tự.

Có một số người đã mười tám tuổi rồi mà vẫn cố chấp như người bảy mươi – tám mươi tuổi vậy, có không? Có à. Có người bảy mươi – tám mươi thì phản lão hoàn đồng, hồn nhiên như trẻ em vậy, mọi người khuyên họ, “cám ơn anh, anh là quý nhân của cuộc đời tôi”. Chúng tôi thật sự đã gặp qua người năm mươi mấy tuổi trở lại, trạng thái lúc nhỏ vậy. Hễ gặp những người hồn nhiên này làm cho chúng ta rất ngưỡng mộ và cảm thấy hổ thẹn. Người ta càng học thì càng buông bỏ tập khí. Nhìn thấy sư trưởng giống như em bé vậy, ở nơi nào cũng vui vẻ, thật là hoan hỷ.

Chúng ta vẫn đang ở đó suy nghĩ, những người ở bên cạnh có nhìn thấy chúng ta như thế nào không? Không nên quá vui, tự nhiên là được rồi. Tự nhiên lưu lộ ra sự chân thật. Cho nên vẫn là nhìn người. Thấy họ bằng lòng nghe khuyên ngăn, đương nhiên là phải tận đạo nghĩa; nhìn thấy họ không nghe thì không nên ép họ. Mà chúng ta thấy những người bên cạnh chẳng khuyên chúng ta thì đừng trách họ. “Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ”, “nghe khen sợ, nghe lỗi vui”, “người hiền lương, dần gần gũi”. Thật sự đời người đại đạo chí giản, đời người thật sự rất đơn giản. Hai chữ “cảm triệu”, “chiêu cảm”; hết tất cả những người chúng ta gặp được tất cả đều là do tâm chúng ta chiêu cảm đến, không thể trách họ.

Phương dĩ loại tụ, vật dĩ quần phần”. Hiện nay vấn đề của con người đã đến rồi, chẳng hiểu được chân tướng. Hễ chẳng thuận theo ý của mình thì oán trời trách người, mỗi ngày trong đầu đều đang tạo nghiệp.

Truyện Du Tịnh Ý công gặp Táo thần. Mười mấy tuổi thì thi đậu tú tài. Tài văn chương, học vấn thật tuyệt vời nhưng mà thi tiến sĩ thì không đậu. Đã bốn mươi mấy tuổi rồi, thi bảy lần mà vẫn không đậu. Mỗi năm đều viết sớ tâu lên trên trời, không nhìn ra vấn đề của bản thân mình. Sau đó thì: “Mãn chỉ oán vưu”, viết đầy cả tờ sớ, toàn bộ là ôm oán hận. Táo thần nhắc nhở ông ấy: Ý ác quá nhiều”. Trong ý niệm đều là ý ác, là tà niệm. Niệm tham, ý niệm đố kị, niệm dâm, tính biển cấp. “Biển cấp” chính là lòng dạ hẹp hòi, rất hấp tấp, rất dễ nổi nóng. “Cao kỷ ti nhân niệm”, ngạo mạn; “ân thù báo phục niệm”, bụng dạ hẹp hòi, luôn ghi nhớ những chuyện vụn vặt của người khác, hễ nhìn thấy người khác thì chẳng được vui, thậm chí là còn nghĩ cách để hãm hại. “c vãng kỳ lai niệm” là kỳ vọng bản thân mình sau này được tốt đẹp. Điều này gọi là mơ mộng hoang tưởng. Muốn biết kết quả ở tương lai thì hỏi hiện tại như thế nào? Làm sao mà học sách Thánh Hiền cả một đời, tư tưởng thì chẳng tương ưng với lời giáo huấn của Thánh Hiền, điều này thì không đúng.

Giả như chúng ta đang học tập Kinh điển, tư tưởng chẳng tương ưng với Kinh điển, đây gọi là có tiếng mà không có miếng. Hơn nữa tiếng còn nhiều hơn miếng, người ta sẽ nói chúng ta là những người học văn hóa truyền thống; danh cũng là phước, nổi danh rất cao. Kết quả là tâm niệm, thực tế hành vi cùng với danh chẳng phù hợp, vậy thì phước bị mất đi rất nhiều.

Thế chi hưởng thịnh danh nhi thực bất phó giả”. Câu nói này trong Liễu Phàm Tứ Huấn rất là đạo vị. “Đa hữu kỳ họa”. Chẳng biết mọi người đã gặp qua đứa bé được đặt tên chưa? Bên trong là lấy tên Nghiêu, Thuấn, đều là tên của cổ Thánh tiên Hiền. Kết quả là luôn bị bịnh, nuôi không được. Cuối cùng sửa lại tên thì liền hết bịnh. Là do cái tên đó chúng tiếp nhận không nổi. Tên cũng phải có phước báo thì các vị mới tiêu được cái phước này, mới hưởng thụ được.

Lúc tôi đọc trong“Liễu Phàm Tứ Huấn” có nói: “Những ai hưởng tiếng tăm nhưng không xứng đáng với những gì họ làm thì thường gặp những tai họa bất ngờ, đều không lường được tai họa. Tôi nhìn thấy câu này thì xuất mồ hôi hột, bởi vì tôi đã hưởng hư danh đã hưởng quá nhiều rồi. Cho nên bây giờ ra khỏi nhà là tôi đặc biệt chú ý xem có chiếc ô tô nào chạy tới không, thật sự là chẳng dám ra khỏi nhà. Người ta đánh giá tôi quá cao, học vấn của tôi thì rất là tệ, tập khí vẫn còn một đống. Cho nên hễ họ tán thán tôi thì tôi lại tiêu mất một khoản lớn phước báu, mỗi ngày đều tiêu phước, tiêu đến cuối cùng thì ngân hàng cũng hết tiền, cho nên ăn mà chẳng mập được. Mọi người đều biết rồi phải không, đều có nguyên nhân. Cho nên bây giờ nghĩ đến điều câu tục ngữ nói rất có lý: “Con người sợ nổi danh, heo sợ mập”. Con người vừa nổi danh, nói thẳng ra tai họa thật sự đã đến rồi, chịu chẳng thấu. Thậm chí là như thế nào, thật sự là vẫn phải chịu. Vậy mà chẳng biết sự việc phức tạp, cũng chẳng biết  bản thân có mấy mặt nữa.

Tại vì sao tôi lại nói tới chỗ này rồi? Đây là do có cảm thì có ứng, cho nên người xưa để lại những câu nói này rất có đạo vị, chúng ta nên lĩnh hội cho tốt. Đạo lý rõ ràng như vậy, bản thân ta không nên mơ hồ.

HẾT TẬP 9 – Xin xem tiếp tập 10 – Quần Thư Trị Yếu 360


Chia sẻ bằng cả trái tim. Công đức vô lượng!